mình đã học dh bio 4 năm ở vn, và chương trình học thực tế ở ta là ly thuyết nhiều hơn thực hành rất nhiều, và mình cũng dã học dh 4 năm ở tư bản thì thấy chương trình lại ngược lại, lý thuyết rất ít và các phần lý thuyết là tự nguyện , không bắt phải đi ai muốn đi nghe giảng thì đi , ai muốn di phần nào thì đi, còn thực hành mới là bắt buộc.
Xin hỏi bạn đi học ở nước "tư bản" nào mà lý thuyết rất ít vậy?
Bạn nói đúng là đặc trưng của sinh học (và các môn khoa học tự nhiên nói chung) là cần nhiều thực hành.
Nhưng phần lý thuyết cũng không bao giờ là ít cả, ở Việt Nam hay nước nào cũng vậy.
Tôi đã học ngành sinh học (chính xác là CNSH) "phi tư bản" tại Trường KHTN - ĐHQG TP. HCM 4 năm.
-
Tất cả các môn học đại cương đều có thực hành kèm theo: như sinh học đại cương, vật lý đại cương, hóa học đại cương, sinh học phân tử đại cương, sinh hóa đại cương, vi sinh đại cương, v.v...
-
Những môn được gọi là "chuyên sâu" thì đa số cũng có thực hành: kỹ thuật thao tác trên gene, hóa học phục vụ CNSH, CNSH động vật, CNSH thực vật, CNSH vi sinh vật, v.v....
-
Chỉ trừ những môn quá sức tốn kém như lý sinh (
Biophysics) hay CNSH thủy sản thì trường đành xin kiếu vì không kham nổi.
Sau đó tôi học sau đại học (vẫn đang học) tại một nước "tư bản" là Canada. Tôi có cơ hội xem chương trình và tham gia trợ giảng các môn thực hành đại cương tại đây. Tôi thấy
số lượng các môn thực hành của chương trình đại học ở đây là tương đương với chương trình "phi tư bản" tôi đã học ở Việt Nam.
Thời lượng thì như nhau, nhưng tôi nhận thấy có điểm khác biệt về yêu cầu:
- Yêu cầu tư duy: Chương trình tại Canada yêu cầu sinh viên suy nghĩ, tham khảo nhiều hơn, biện luận nhiều hơn, hệ thống hơn và logic hơn dựa trên số liệu sinh viên thu được. Ở Việt Nam thì sinh viên được yêu cầu viết báo cáo thực hành nhiều hơn, nhưng lại không nhận được phản hồi từ người hướng dẫn là bài viết của mình có đạt đủ "độ khoa học" chưa.
- Yêu cầu kỹ thuật: Chương trình tại Việt Nam có yêu cầu rất cao về kỹ thuật, đòi hỏi sinh viên phải có kỹ năng tốt, thao tác chuẩn xác, có khi gây áp lực không cần thiết đối với sinh viên. Ở Canada thì sinh viên được thoải mái hơn (do đó trợ giảng "mệt" hơn vì phải hướng dẫn thao tác kỹ lưỡng hàng ngày).
ở đại học đại cương thì thi thoảng vẫn có viết thi học kỳ lý thuyết, ai cảm thấy đủ trình thì dăng ký thi, ko thì thôi, nhưng lý thuyết là không nhiều. quan trọng vẫn là thực hành: trong bài thực hành bạn sẽ được luyện tay nghề, làm quen , sử dụng máy móc dụng cụ..
Học lý thuyết ở Việt Nam hay nước ngoài cũng đều là tự nguyện, ai muốn đi nghe thì đi, không muốn thì thôi. Một số học phần ở Việt Nam có điểm danh hay kiểm tra giữa kỳ để "chiêu dụ" sinh viên đi học thì ở Canada cũng có màn trả lời câu hỏi nhanh (có cộng điểm) vào cuối buổi để "lôi" sinh viên tới lớp.
Có thể trường của bạn hơi khác. Ở chỗ tôi đang học, việc thi lý thuyết là rất nhiều (đặc biệt là giai đoạn đại cương). Vào mùa thi, sinh viên cũng nằm ngồi la liệt khắp thư viện, phòng đọc như ở Việt Nam.
Thường thì các bài thi thực hành sẽ xong trước ngày thi lý thuyết khoảng 2 tuần hoặc 1 tháng để sinh viên tập trung ôn tập lý thuyết.
Đề thi lý thuyết "nặng" hay "nhẹ" thì cũng tùy tâm tính giảng viên như ở Việt Nam: có người chỉ hỏi nguyên lý, có người lại hỏi Km của một số enzyme chuyên biệt, có người chỉ thích tự luận, có người chuyên trị trắc nghiệm.
Tôi đang tham gia trợ giảng môn sinh học đại cương, khi so sánh với Việt Nam, tôi thấy
phần thi thực hành ở đây dễ hơn cho sinh viên:
- Sinh viên Canada chỉ phải nhìn mẫu vật, hoặc phân tích số liệu cho sẵn rồi trả lời kết quả.
- Sinh viên đại cương Việt Nam phải làm thí nghiệm thật trong ngày thi với thao tác chuẩn xác, sau đó trả lời câu hỏi dựa trên kết quả thu được.
Tất nhiên mức độ khó của các môn thực hành sẽ ngày càng tăng, và tại Canada, sinh viên được tiếp xúc với nhiều máy móc hiện đại hơn nhiều so với Việt Nam. Nhưng theo kinh nghiệm cá nhân tôi,
sự coi trọng thực hành (ít nhất là trong ngành sinh học) ở Việt Nam và các nước "tư bản" là như nhau.