What's new

Nhà khoa học tử tế... mà cô đơn

#1
Chỉ trong vòng ba năm kể từ ngày thành lập, nhóm nghiên cứu Vật lý tính toán do PGS-TS Võ Văn Hoàng, Trưởng phòng thí nghiệm Vật lý tính toán, khoa Khoa học ứng dụng, ĐH Bách khoa (BK) TP.HCM gây dựng đã công bố 38 bài báo khoa học trên nhiều tạp chí khoa học uy tín quốc tế, trong đó đa số đều do ông đứng chủ biên…
PGS-TS Võ Văn Hoàng - ảnh: L.Quỳnh
Chỉ trong vòng ba năm kể từ ngày thành lập, nhóm nghiên cứu Vật lý tính toán do PGS-TS Võ Văn Hoàng, Trưởng phòng thí nghiệm Vật lý tính toán, khoa Khoa học ứng dụng, ĐH Bách khoa (BK) TP.HCM gây dựng đã công bố 38 bài báo khoa học trên nhiều tạp chí khoa học uy tín quốc tế, trong đó đa số đều do ông đứng chủ biên…

Tốt nghiệp Tiến sĩ (TS - Candidate) ngành Vật lý tính toán ở Nga năm 1991, về nước, chàng thanh niên Võ Văn Hoàng chọn làm việc tại ĐH Khoa học Tự nhiên TP.HCM. Nhưng rồi bị yêu cầu thẳng phải chuyển sang hướng Vật lý thực nghiệm, ông rơi vào hoàn cảnh gần như không có điều kiện và cơ hội làm việc. Giai đoạn đó, muốn làm khoa học (KH), ông phải im lặng qua Phân viện KH VN làm thêm.

Nhưng sau khi có vài bài báo đăng trên tạp chí KH trong nước, ông lại nhận ra: phải dựa vào chuẩn quốc tế! Nếu dựa vào chuẩn trong nước, ông sẽ quanh quẩn mãi trong “ao làng”.

Ông tìm đường kết nối ra thế giới bên ngoài.

Thời gian đầu, chỉ dừng lại ở những bài báo trên các tạp chí nhỏ, chưa phải dạng uy tín trên thế giới.

Nỗ lực từ hai bàn tay trắng
Năm 2004, cơ hội làm nghiên cứu sau TS (post-doc) tại ĐH Chungbuk, Hàn Quốc trở thành một bước ngoặt đối với ông. Ông tranh thủ mọi điều kiện để làm việc. Gần như 6 tháng không ra khỏi trung tâm thành phố, cập nhật và nâng cao thông tin, kiến thức mình tụt hậu, tìm hướng nghiên cứu mới “bung” ra…

Đầu năm 2006, sang ĐH Bách khoa TP.HCM, ông bắt đầu đặt viên gạch đầu tiên về lý tưởng một phòng thí nghiệm Vật lý tính toán (PTN VLTT).

Vậy là, sau 10 năm chật vật để ổn định cuộc sống kể từ ngày về nước, ông mới được thật sự "lao" vào cái nghiệp của mình: nghiên cứu khoa học (NCKH)!

Ban đầu, phòng chỉ có một mình ông. Đến năm 2007, chỉ có ba thầy trò cho một phòng nghiên cứu. Đến nay, phòng có 9 người.

PTN đơn sơ như một văn phòng: một tấm bảng trắng, mấy bàn làm việc kê dọc, một cái tủ nhỏ khiêm nhường và 8 chiếc máy tính (trong đó có hai chiếc do trường trang bị, một được tặng khi ra nước ngoài làm việc, còn lại đều do ông góp nhặt, bỏ tiền túi ra mua dần dần).

Phòng thí nghiệm đơn sơ như một văn phòng - ảnh: L.Quỳnh Thực ra, nó được trưng dụng từ văn phòng của bộ môn Vật lý ứng dụng của khoa Khoa học ứng dụng.
Thông thường, trang bị cho một PTN VLTT quy mô nhỏ phải có khoảng 40 máy tính tốc độ cao nối mạng qua một hệ thống máy chủ (server) mạnh, cùng những trang thiết bị phụ trợ: máy in, laptop + projector… Nhưng đấy vẫn là ước mơ! Hiện ông và học trò vẫn phải… nhập nhờ vào hệ thống mạng của các nơi khác, thậm chí của cả đồng nghiệp nước ngoài để tính toán.

Vậy mà chỉ trong vòng ba năm, nhóm nghiên cứu do ông gây dựng đã công bố được 38 bài báo khoa học, với tổng IF (Impact Factor - chỉ số phản ánh mức độ tham chiếu của cộng đồng khoa học vào các bài báo) > 52, đăng trên nhiều tạp chí khoa học uy tín quốc tế: Physical Review B, E (Hội Vật lý Mỹ), European Physical Journal B, D (Hội Vật lý châu Âu)…

Nhà khoa học tử tế…

“Ấn tượng về số lượng”, đó là nhận xét của những người từng xem công trình KH công bố trên tạp chí quốc tế. Chẳng hạn năm 2007, có thể đếm đến 17 bài báo công bố trên các tạp chí khá uy tín của châu Âu và Mỹ. Nói như GS Vật lý Trần Thanh Minh: “Những bài báo đó cho thấy anh Hoàng là người làm KH nghiêm túc và tử tế!”.

Hoạt động KH sôi nổi ở nước ngoài, hiện ông đang là phản biện thường trực (regular referee) của các tạp chí: Non-Crystalline Solids (Mỹ), Nanotechnology (Anh quốc), Central European Journal of Physics (Hội Vật lý châu Âu); tham gia viết sách do Nhà xuất bản Nova Science Publishers.Inc, New York mời; được International Biographical Centre (Cambridge, England) trao tặng danh hiệu The Leading Scienctist of the World of 2007, 2008... Anh Ngô Minh Toàn, làm post-doc ngành Vật lý sinh học tại ĐH Maryland, Mỹ, khâm phục: “đa số các bài báo được thực hiện ở trong nước, nên tôi nghĩ anh Hoàng đã làm việc rất nghiêm túc và cực kì có năng lực. Rất hiếm nhà nghiên cứu làm việc tại VN có thể làm được như vậy."

Ông được thầy mình, GS David K. Belashchenko, cây đại thụ trong lĩnh vực Vật lý chất lỏng và chất rắn có cấu trúc phi tinh thể, khoa Vật lý & Hóa học, Học viện Công nghệ Moscow (Moscow State Technological University - tiền thân là Trường Thép & Hợp kim Moscow, Nga), nhận xét là: “một nhà KH cẩn thận và chính xác”, với đa số bài báo trong thời gian qua của ông “đều cho thấy ông là người đi đầu trong lĩnh vực đó”.
Còn GS Matthieu Micoulaut, ĐH Universite Pierre et Marie (Paris, Pháp), đã đọc, nghiên cứu, tham dự nhiều hội thảo và trích dẫn nhiều bài báo của ông, cho biết: «Tôi nhận thấy chính sự tính toán và cân nhắc kĩ lưỡng trong các nghiên cứu, là sự tích góp được từ những kinh nghiệm trước đây, đã tạo nên những nghiên cứu thành công cho anh.”
Ở ba hướng nghiên cứu chính (Vật lý vật liệu tính toán, Vật lý nano tính toán và Vật lý thống kê tính toán) mà ông đã nhắm tới và mở dần ra trong vòng 3 năm qua cho PTN, có thể kể đến Vật lý nano tính toán: đi theo hướng nghiên cứu những hạt nano có cấu trúc vô định hình, phân bố nguyên tử hỗn độn. (Trước nay người ta chỉ làm hạt nano cấu trúc tinh thể, những nguyên tử phân bố ở những vị trí cố định trong không gian).

Đây là lĩnh vực mà nhóm nghiên cứu đi tiên phong, được các nhà KH trong ngành trên thế giới công nhận. Đến nay nhóm đã công bố hơn 19 bài báo về hướng này… Ông khẳng định: “Nếu đi được hết những định hướng này, công việc cho nhóm sẽ đủ đi trong 10 năm tới!”.

... mà cô đơn

Nói chuyện với ông, tình cờ biết ông mới nhận được 3 hồ sơ của người nước ngoài đề nghị qua VN làm việc và làm post-doc với ông. Vì họ nghĩ ông có một LAB lớn để làm việc.
Ông cười: “Tôi bảo họ là tôi sẵn sàng hướng dẫn, nhưng xin được tài trợ kinh phí để sống và làm việc ở đâu thì sang, chứ tôi thì không có tiền”.

Nói vậy là để “chặn đường” người ta, chứ ông buồn. Gần 20 năm làm việc trong nước, ông thú thật mình chỉ được chi tất cả hơn 300 triệu đồng cho NCKH…
Hai năm gần đây, người ta bắt đầu chú ý đến ông vì bài báo KH quốc tế... được quan tâm (!)
Hỏi “dường như thầy là nhà KH cô đơn”, ông dừng lại, ôm mặt thở dài: “Tôi rất muốn có SV vào để giao cho làm những hướng tôi thấy ở mức vừa vặn, nhưng không có nhiều người để giao. Bây giờ tôi sợ mình phải dạy các môn đại cương quá nhiều đến nỗi không nghiên cứu được…".

Tâm huyết và trăn trở với nền giáo dục nói chung, KH VN nói riêng, ông khẳng định: “Thật ra nếu thay đổi cách thức quản lý KH và cách làm KH hiện nay, với chính sách theo tiêu chuẩn quốc tế thì trong vòng chừng 5, 7 năm tới, KH mình phát triển rất mạnh. Tôi biết còn không ít anh em không thua kém gì đồng nghiệp quốc tế, vì lí do này, lí do nọ mà họ còn ở ẩn, chưa bật được đấy thôi".

Ông vẫn bảo: “Dù khó khăn cỡ nào, cũng quyết tâm đi tới đích”. Ông tin tưởng và chờ mong trái ngọt mình đã và đang trồng trong KH, mảnh đất đầy sáng tạo mà không ai có thể nói trước được điều gì sẽ đến ở thì tương lai…

“Học trò cứng cáp rồi, tôi đưa các em đi ngay!”
Từ một góc phòng thí nghiệm đơn sơ thế này, PGS-TS Võ Văn Hoàng mong ước đưa học trò đi thật xa! - ảnh: L.Quỳnh
PGS-TS Hoàng nặng lòng với nghiên cứu, đau đáu với đào tạo người. Có lẽ vì vậy, không khó hiểu khi người ta kể rằng: ông không chỉ khắt khe với chính mình, mà còn đòi hỏi rất cao với các học trò.
SV được tuyển chọn vào PTN từ năm 3, vào là được rèn ngay tức khắc: trình độ tiếng Anh được nâng lên 100% bằng những buổi họp nhóm nghiên cứu theo chuyên đề (seminar) hoàn toàn bằng tiếng Anh; đưa SV tham gia các hội nghị khoa học trong nước, quốc tế; mạnh dạn cho SV tham gia viết bài báo đăng trên tạp chí quốc tế;…

Học trò đủ cứng cáp rồi, thường là ra trường được 1 - 2 năm, ông chủ trương đưa toàn bộ đi học nước ngoài, làm nghiên cứu sinh, post–doc bằng chính những suất học bổng do các em tự kiếm được. Để học trò đủ trưởng thành về mọi mặt, nhất là khả năng nghiên cứu KH độc lập. Ông mong "sau này các em trở về, đủ lực tách nhóm, mở nhóm mới, trên cơ sở bình đẳng, hợp tác..."


Nhấn mạnh “hầu hết nhân lực trẻ trong nước có nền cơ bản đã yếu lại còn nhiễm cung cách làm việc thiếu tính chuyên nghiệp”, ông thẳng thắn: “…muốn bảo vệ TS, anh phải ít nhất có hai bài báo KH đăng trên tạp chí quốc tế. Nhưng chúng ta hiện không có đủ lượng giáo sư (GS) hướng dẫn TS đạt chuẩn quốc tế. Theo tôi, hiện nay chúng ta chỉ có 3-5% lượng GS đáp ứng nhu cầu này. Ít, nhưng chấp nhận ít, rồi chúng ta sẽ có nhiều. Để những GS không có khả năng xuống, dọn đường cho lớp trẻ đi lên…”.
Trích từ trang vnn.vn
 

Nguyễn Xuân Hưng

Administrator
Đc Hưng cố gắng phấn đấu như thế nhé!
Chả dại!!! Mà cũng chỉ có mấy ngành thiên về lý thuyết như vậy mới có khả năng dùng 1 cái phòng với vài cái máy tính để 1 năm xuất bản hơn chục bài báo :p.

Đầu tiên tưởng bác này cô đơn theo kiểu ko vợ con, gia đình. Ai dè hihi...

Thi thoảng theo dõi báo chí thấy có cái lạ. Một số vị nghiên cứu trong nước, publish khá thì rất hiếm khi được lên báo. Nhiều vị khác hay được lên báo thì lại chẳng bao giờ nhắc đến publication của họ (international publication nhá). Thế là sao nhỉ?

Mà cái title bài báo này cũng lạ. Gì mà nhà khoa học tử tế :))
 

cherry

Member
Chúc các bạn trên diễn đàn sinh học một năm mới an khang thịnh vượng
và gặp nhiều may mắn
 

Observer

Member
đây là một bài viết hay xin mời mọi người cùng xem mặc dù chủ đề này không mới (lấy từ http://www.x-cafevn.org/node/2537)

Năm mới, chỉ tiêu mới


Nguyễn Văn Tuấn
Xin các bạn thông cảm cho cái tiêu đề có màu sắc thời “bao cấp” đó, nhưng tôi chưa nghĩ ra chữ nào hay hơn. Để tôi giải thích …

Thế là năm 2010 đã đến với chúng ta. Theo thông lệ, cứ mỗi lần tiễn đưa năm cũ và chào đón năm mới, chúng ta nhìn về những gì mình đã làm trong năm qua. Tôi có thói quen đếm xem năm qua Việt Nam đã có bao nhiêu ấn phẩm khoa học trên các tập san khoa học quốc tế. Con số năm nay (2009) là ~1100, tức tăng khoảng 10% so với năm ngoái và 2,2 lần só với năm 2004. Như vậy số bài báo khoa học của VN đã lần đầu tiên vượt con số 1000 bài. Đó là một tin mừng.

Nhưng mình tăng thì các nước láng giềng cũng tăng. Số bài báo khoa học của ta bằng 1/3 của Thái Lan (năm 2004, ta chỉ bằng1/4 Thái Lan), 1/5 của Singapore (năm 2004 ta bằng 1/10). Các con số này cho thấy tỉ lệ tăng trưởng của chúng ta nhanh hơn Thái Lan và Singapore, và chúng ta đang dần dần rút ngắn khoảng cách giữa ta và hai nước này. Tuy nhiên, khoảng cách vẫn còn khá lớn, và theo ước tính của tôi thì chúng ta cần đến 10 năm nữa mới có thể vượt qua Thái Lan. Còn Singapore thì tạm thời chúng ta chưa đặt mục tiêu vượt qua họ, do chúng ta xuất phát từ một cái base thấp quá.

Ngành y sinh học vẫn là ngành chủ đạo, đóng góp nhiều bài báo khoa học cho Việt Nam nhất. Khoảng 1/5 những bài báo khoa học trên các tập san quốc tế là thuộc về lĩnh vực y học, sinh học, và công nghệ sinh học. Ngành toán và vật lí, mỗi ngành chỉ chiếm khoảng 7-8% tổng số bài báo khoa học từ Việt Nam. Tuy nhiên, đại đa số những bài báo về y sinh học của Việt Nam là do hợp tác với đồng nghiệp ngoại quốc, chứ con số “nội lực” (tức hoàn toàn do VN đứng tên tác giả) chỉ chiếm 2% tổng số.

So sánh với Thái Lan, tôi thấy các lĩnh vực nghiên cứu “mạnh” của Thái Lan tập trung vào các ngành khoa học ứng dụng và y sinh học. Các lĩnh vực “top 10” của Thái Lan là: công nghệ thực phẩm, công nghệ sinh học, sinh học phân tử, khoa học vật liệu, vi sinh học, khoa học môi trường, bệnh truyền nhiễm, polymer, và hóa học. Còn “top” của Việt Nam là y sinh học, vật lí, toán học, và khoa học môi trường. Nói cách khác, hoạt động khoa học Thái Lan nghiêng về lĩnh vực ứng dụng, còn Việt Nam nghiêng về khoa học cơ bản (như toán và vật lí).

Về chất lượng, đại đa số các bài báo khoa học Việt Nam được công bố trên những tập san có impact factor rất thấp. Chẳng hạn như trong ngành y sinh học (một lĩnh vực tương đối mạnh của nước ta), phần lớn các bài báo đều công bố trên tập san có chỉ số IF dưới 3 như American Journal of Tropical Medicine and Hygiene (IF= 2,5), Journal of Clinical Microbiology (IF=3,5), Tropical Medicine & International Health (IF=2,6), International Journal of Tubeculosis and Lung Disease (IF=2), Chemical and Pharmaceutical Bulletin (IF=1.3). Ngay cả các ngành như toán và vật lí, phần lớn bài báo từ Việt Nam cũng chỉ công bố trên các tập san có chỉ số IF thấp (dưới 1).

Quay lại con số ấn phẩm khoa học: chúng ta cần đặt con số vào số lượng giáo sư và phó giáo sư. Theo báo Nhân Dân, tính từ năm 1980 đến nay, VN đã công nhận 8398 giáo sư và phó giáo sư (con số chính xác là 1336 GS và 7062 PGS). Như vậy, số bài báo khoa học trên mỗi giáo sư và phó giáo sư chỉ khoảng 0.13, hay nói cách khác, phải cần đến gần 8 GS/PGS mới cho ra một bài báo khoa học. Như vậy, có thể nói rằng năng suất khoa học của chúng ta quá kém.

Do đó, trong năm mới tôi đề nghị các Bộ Khoa học và công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, v.v… ra chỉ tiêu cho mỗi giáo sư hay phó giáo sư phải công bố một bài báo khoa học trên các tập san quốc tế. Nếu trong vòng 2 năm mà họ không có bài báo khoa học nào trên các tập san quốc tế, họ sẽ bị miễn nhiệm. Tôi tin rằng với qui định này, chúng ta chúng ta không cần đến 10 năm mới đuổi kịp Thái Lan, mà có thể vượt qua Singapore một cách dễ dàng ngay từ bây giờ.

Nhân dịp này, tôi xin mến chúc các bạn xa gần, các bạn đã quen và chưa quen, các bạn tôi đã từng gặp và chưa gặp ngoài đời một năm mới nhiều may mắn và an lành.
 
Do đó, trong năm mới tôi đề nghị các Bộ Khoa học và công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, v.v… ra chỉ tiêu cho mỗi giáo sư hay phó giáo sư phải công bố một bài báo khoa học trên các tập san quốc tế. Nếu trong vòng 2 năm mà họ không có bài báo khoa học nào trên các tập san quốc tế, họ sẽ bị miễn nhiệm. Tôi tin rằng với qui định này, chúng ta chúng ta không cần đến 10 năm mới đuổi kịp Thái Lan, mà có thể vượt qua Singapore một cách dễ dàng ngay từ bây giờ.

.
quá chính xác, nếu giáo sư nào không làm việc .( quản lý, hành chính) thì 2 năm mà không có công trình nào nên hồn thì cũng nên rời ghế, mà cả các tiến sĩ nữa, cũng phải đón góp chứ nhỉ, đâu cứ phải cóa cái bằng ts rồi là yên tâm chiều chiều đi đánh tenis và đi nhậu đâu !!
phải áp dủng quản lý chặt như mấy nước phát triển thì mới bắt được các bác ấy làm việc chứ !!
 

Facebook

Top